Twijfel je of je voor een tractor, veegwagen of andere mobiele machine een T rijbewijs nodig hebt? Je bent niet de enige. De regels voelen complex, zeker met uitzonderingen voor kleinere werktuigen en verschillen tussen openbare weg en eigen terrein. In dit artikel leg ik in heldere stappen uit wanneer het T rijbewijs verplicht is, hoe je het haalt, welke leeftijdseisen en examens gelden, wat er veranderd is na de overgangsperiode en welke uitzonderingen nog spelen. Zo weet je precies wat je moet regelen en voorkom je gedoe bij controles of verzekering.
Wat is het T rijbewijs en voor wie geldt het
Het T rijbewijs is verplicht op de openbare weg voor bestuurders van landbouw of bosbouwtrekkers, mobiele machines en motorrijtuigen met beperkte snelheid, vaak rijdend met 25 of 45 kilometer per uur. Denk aan tractoren, shovels, veegwagens, terminaltrekkers en vergelijkbare voertuigen. Op eigen wegen en akkers is het niet verplicht, maar let op: als een terrein feitelijk toegankelijk is voor publiek, kan de wegenverkeerswet toch gelden.
Er is een belangrijke uitzondering voor kleine werktuigen. Gebruik je een machine die niet breder is dan 1,30 meter, die wordt ingezet voor maaien, onkruid bestrijden, vegen, sneeuw of gladheid bestrijden of hondenpoep verzamelen, en die geen aanhangwagen of verwisselbare getrokken machine kan trekken, dan is een T rijbewijs niet vereist. Voor compacte heftrucks tot 1,30 meter geldt hetzelfde, zolang er niets wordt getrokken.
Wanneer heb je het nodig
Leeftijd en examens
Je mag vanaf 15,5 jaar theorie examen doen en vanaf 16 jaar praktijkexamen. Je hebt zowel theorie als praktijk nodig. De procedure loopt via het CBR en de gemeente. Vergeet de Gezondheidsverklaring niet, die is nodig om je rijgeschiktheid vast te leggen. Na slagen vraag je het rijbewijs aan bij de gemeente.
De theorie behandelt verkeersinzicht, voertuigkennis en specifieke situaties met brede en zware combinaties. In de praktijk kijkt de examinator naar veiligheid, voertuigbeheersing, kijkgedrag en het rijden met aanhang of werktuig.
Bestaande rijbewijzen en overgangsperiode
Tussen 1 juli 2015 en 1 juli 2025 gold een overgangsperiode: had je rijbewijs B van vóór 1 juli 2015, dan werd categorie T bij vernieuwing automatisch toegevoegd. Die periode is voorbij. Staat T niet op je huidige kaart, dan moet je nu de theorie en praktijk alsnog halen. Heb je T al op de kaart, dan blijft het bij vernieuwing staan.
Heb je rijbewijs C, dan mag je voertuigen van categorie T besturen en wordt T doorgaans bijgeplaatst. Met een geldig buitenlands rijbewijs C mag je in Nederland ook met tractoren en mobiele machines rijden. Een Duits rijbewijs met categorie T of een Belgisch rijbewijs met categorie G wordt geaccepteerd. Er is daarnaast tot en met 31 december 2025 een gedoogsituatie voor houders van een Belgisch rijbewijs B die vóór 1 oktober 1982 zijn geboren.
Kosten, rijlessen en een goede opleider kiezen
Het aantal rijlessen verschilt per persoon en voertuigtype. Veel kandidaten plannen eerst een theorietraject en starten daarna met blokken praktijk, bij voorkeur op dezelfde machineklasse als waarmee zij straks rijden. Vergelijk rijscholen op slagingscijfers, voertuigtype, lestijden en of oefenen met aanhang mogelijk is. Een transparant lesplan en een proefles zeggen vaak meer dan alleen een uurtarief.
Moet je je rijbewijs binnenkort vernieuwen of wil je precies weten hoe de aanvraag werkt? Bekijk praktische stappen voor rijbewijs verlengen en voor het rijbewijs aanvragen. Oriënteer je inhoudelijk via het overzicht voor het trekker rijbewijs.
Praktische tips uit de praktijk
In de praktijk merk ik dat kandidaten sneller slagen als ze hun lessen plannen rond de omstandigheden waarin ze echt gaan rijden. Rijd je vaak met een brede combinatie of op smalle polderwegen, vraag je instructeur dan gericht om die situaties na te bootsen. Besteed extra tijd aan spiegels afstellen, bochttechniek en anticiperen op verkeer dat je wil inhalen. Tot slot: controleer regelmatig verlichting, remmen en aan koppelingen, want technische onvolkomenheden zijn een veelvoorkomende reden voor afkeuring bij controles.
Aanvragen en geldigheid
Na het slagen vraag je bij de gemeente je rijbewijs aan. De geldigheid van de T categorie volgt de geldigheid van je rijbewijskaart. Wordt je rijbewijs ongeldig of ingevorderd, dan mag je ook geen voertuigen van categorie T besturen. Houd je administratie en medische geschiktheid op orde om verrassingen te voorkomen.
Het T rijbewijs is noodzakelijk zodra je met een tractor of mobiele machine de openbare weg op gaat, met duidelijke regels en enkele uitzonderingen voor smalle werktuigen. Met de juiste voorbereiding op theorie en praktijk, een goede opleider en aandacht voor veiligheid ben je snel en zeker onderweg. Controleer je huidige rijbewijs, regel tijdig je aanvraag en blijf op de hoogte van de laatste uitzonderingen.
Heb ik op eigen terrein een T rijbewijs nodig
Op eigen terrein is het T rijbewijs niet verplicht, tenzij het terrein feitelijk toegankelijk is voor publiek of doorgaand verkeer. In dat geval kan de wegenverkeerswet gelden en heb je het alsnog nodig. Houd ook rekening met verzekeringseisen en interne veiligheidsregels. Bij twijfel is afsluiten met hek of slagboom vaak doorslaggevend.
Ik heb rijbewijs B van vóór 2015. Krijg ik T automatisch
De overgangsperiode liep tot 1 juli 2025. Wie vóór 1 juli 2015 rijbewijs B haalde, kreeg T bij reguliere vernieuwing automatisch toegevoegd. Is dat na 1 juli 2025 niet gebeurd of staat T niet op je kaart, dan moet je nu theorie en praktijk doen om T te halen. Staat T er al op, dan blijft het bij verlenging staan.
Welke voertuigen vallen onder het T rijbewijs
Tractoren, mobiele machines en motorrijtuigen met beperkte snelheid, zoals shovels, brede veegwagens, terminaltrekkers en vergelijkbare voertuigen. Er zijn uitzonderingen voor machines tot 1,30 meter breed die worden gebruikt voor specifieke werkzaamheden en niets kunnen trekken. Heftrucks tot 1,30 meter zonder getrokken uitrusting vallen ook onder de uitzondering.
Vanaf welke leeftijd mag ik starten en hoe lang is T geldig
Je mag vanaf 15,5 jaar theorie doen en vanaf 16 jaar praktijk. Na slagen vraag je de categorie T aan bij de gemeente. De geldigheid volgt de looptijd van je rijbewijskaart. Vergeet de Gezondheidsverklaring niet, want die is nodig om je rijgeschiktheid aan te tonen bij het CBR.
Mag ik met een buitenlands rijbewijs een tractor besturen
Met een geldig rijbewijs C uit een ander land mag je in Nederland een tractor of mobiele machine besturen. Een Duits rijbewijs met categorie T en een Belgisch rijbewijs met categorie G worden ook geaccepteerd. Daarnaast geldt tot en met 31 december 2025 een gedoogsituatie voor Belgische houders van rijbewijs B die vóór 1 oktober 1982 zijn geboren.
