Sta je op het punt om met een trekker de openbare weg op te gaan en twijfel je of je daar een speciaal rijbewijs voor nodig hebt? In dit artikel leg ik je op een heldere en betrouwbare manier uit wanneer het trekkerrijbewijs verplicht is, welke uitzonderingen er zijn en hoe je het T rijbewijs haalt. Je leest ook hoe de overgangsregeling werkt, wat je met buitenlandse papieren mag en waar je op let bij het kiezen van een goede opleiding. Zo weet je precies waar je aan toe bent.
Wat is het T rijbewijs en wanneer heb je het nodig?
Het T rijbewijs is verplicht voor iedereen die met een landbouw of bosbouwtrekker of met een mobiele machine op de openbare weg rijdt. Denk aan trekkers met of zonder aanhangwagen en mobiele machines die maximaal ongeveer 25 tot 45 kilometer per uur rijden. Rijd je alleen op eigen terrein of akkers, dan is een trekkerrijbewijs niet nodig.
Er zijn enkele duidelijke uitzonderingen. Een T rijbewijs is niet nodig voor kleinere voertuigen die aan drie eisen voldoen: ze zijn niet breder dan 130 centimeter, worden gebruikt voor bijvoorbeeld maaien, vegen, sneeuw of gladheid bestrijden of hondenpoep verzamelen en ze kunnen geen aanhangwagen of verwisselbare machine trekken. In de praktijk gaat het vaak om compacte veeg of maaimachines in de bebouwde kom.
Leeftijd, examens en rijgeschiktheid
Theorie en praktijk
Je mag vanaf 15,5 jaar theorie examen doen voor het T rijbewijs. Het praktijkexamen kan vanaf je 16e. Je moet rijgeschikt zijn en dat verklaar je via de gezondheidsverklaring. Twijfel je of een medische keuring nodig is, bekijk dan de informatie over rijbewijskeuringen en rijgeschiktheid. Zie ook keuringsarts en rijbewijs.
Rijlessen en voorbereiding
Het praktijkexamen toetst voertuigbeheersing, verkeersinzicht en veilig rijden binnen en buiten de bebouwde kom. Vanuit mijn ervaring met kandidaten helpt het om lessen te clusteren, eerst in rustig gebied aan je kijktechniek te werken en daarna pas drukkere routes te pakken. Oefen het aankoppelen en afkoppelen, nauwkeurig achteruit rijden en bochten met combinatie, want daar zit vaak het verschil tussen net aan en overtuigend slagen.
Overgangsregeling en hardnekkige misverstanden
Sinds 1 juli 2015 is het T rijbewijs wettelijk ingevoerd. Had je je rijbewijs B al vóór 1 juli 2015, dan kon je tot en met 1 juli 2025 bij de eerstvolgende vernieuwing automatisch categorie T laten bijschrijven. Belangrijk om te weten: als T eenmaal op je rijbewijs staat, blijft het staan bij latere vernieuwingen. Het vervalt dus niet zomaar. Moet jouw rijbewijs binnenkort worden vernieuwd, regel dit dan tijdig. Zie ook rijbewijs verlengen.
Wie geen T op het document heeft en toch een trekker wil besturen, moet theorie en praktijkexamen doen. Ga je binnenkort voor rijbewijs C, dan is dat een alternatief, want met C krijg je T erbij. Lees meer over de C categorie op rijbewijs C.
Mobiele machines en rijden met aanhanger
Met een geldig T rijbewijs mag je een landbouw of bosbouwtrekker en een mobiele machine op de openbare weg besturen, ook met aanhangwagen of getrokken verwisselbare machine, mits het voertuig en de combinatie aan de technische eisen voldoen. Let op massa, remmen, verlichting en afmetingen, zeker bij transport van werktuigen of lading. In de lespraktijk zie ik dat kandidaten veel winst boeken door vooraf routes en draaipunten te verkennen en ruim baan te nemen voor bochten en rotondes.
Buitenlands rijbewijs en bijzondere situaties
Rijd je met een buitenlands rijbewijs in Nederland, dan gelden duidelijke regels. Met een geldig rijbewijs C dat in een ander land is afgegeven, mag je in Nederland ook een trekker of mobiele machine besturen. Met een Duits rijbewijs met categorie T of een Belgisch rijbewijs met categorie G is dat eveneens toegestaan. Voor Belgische bestuurders met een rijbewijs B die zijn geboren vóór 1 oktober 1982 gold een gedoogperiode tot en met 31 december 2025. Daarna is voor hen een Belgisch rijbewijs met categorie G vereist. Neem bij controle altijd je geldige document mee, zodat de politie je bevoegdheid snel kan verifiëren.
Aan de slag: opleider kiezen en slim plannen
Kies een rijschool met ervaring in T opleidingen, recente voertuigen en duidelijke uitleg over exameneisen. Vraag hoe zij bijzondere verrichtingen trainen en of je lessen kunt bundelen. Begin op tijd met theorie, plan je praktijk zodra je de leerstof beheerst en bouw je ritten op in complexiteit. Kandidaten die theorie en praktijk dicht op elkaar plannen, slagen vaak sneller omdat kennis en vaardigheden elkaar versterken.
Met het trekkerrijbewijs mag je veilig en met vertrouwen de weg op met een trekker of mobiele machine. Check of de verplichting voor jou geldt, maak gebruik van de overgangsregeling als dat kan en bereid je gericht voor op theorie en praktijk. Kies een opleider die bij je past, regel je rijgeschiktheid en plan slim. Zo staat niets jouw T rijbewijs nog in de weg.
Wanneer heb ik precies een trekkerrijbewijs nodig?
Voor rijden op de openbare weg met een landbouw of bosbouwtrekker of een mobiele machine heb je een trekkerrijbewijs nodig. Uitzonderingen gelden voor compacte machines die niet breder zijn dan 130 centimeter, alleen specifieke werkzaamheden uitvoeren zoals maaien of vegen en geen aanhangwagen kunnen trekken. Op privéterrein en akkers is het T rijbewijs niet verplicht.
Vanaf welke leeftijd kan ik starten voor het T rijbewijs?
Je mag vanaf 15,5 jaar theorie examen doen voor het T rijbewijs. Praktijkexamen kan vanaf je 16e. Zorg dat je rijgeschikt bent en rond tijdig je gezondheidsverklaring af. Een goede voorbereiding met enkele gebundelde praktijklessen helpt om je voertuigbeheersing en verkeersinzicht sneller op niveau te brengen.
Ik heb rijbewijs B van vóór 1 juli 2015. Krijg ik T automatisch en blijft dat zo?
Ja, tot en met 1 juli 2025 werd T bij vernieuwing automatisch bijgeschreven als je B vóór 1 juli 2015 had. Staat T eenmaal op je rijbewijs, dan blijft het bij volgende vernieuwingen staan. Het vervalt dus niet spontaan. Heb je nog geen T, dan moet je na die datum theorie en praktijkexamen doen voor het trekkerrijbewijs.
Mag ik met een T rijbewijs ook met aanhanger rijden en gelden de uitzonderingen dan nog?
Met een T rijbewijs mag je met een trekker ook met aanhangwagen of getrokken werktuig rijden, binnen de technische en wettelijke grenzen. De uitzondering voor kleine machines zonder T geldt juist alleen als die voertuigen geen aanhangwagen kunnen trekken. Zodra er een aanhangmogelijkheid is, vervalt die uitzondering en is T meestal vereist.
Geldt mijn buitenlandse rijbewijs voor tractoren in Nederland?
Met een buitenlands rijbewijs C mag je in Nederland een trekker of mobiele machine besturen. Een Duits rijbewijs met categorie T of een Belgisch rijbewijs met categorie G is ook geldig. Belgische bestuurders met rijbewijs B die zijn geboren vóór 1 oktober 1982 vielen tot en met 31 december 2025 onder gedoogbeleid. Daarna is categorie G nodig.
